هنگام تهیه محصولات غذایی و آرایشی، ترکیبات مختلفی مانند آب و روغن نمیتوانند با یکدیگر ترکیب شوند و در دو فاز جداگانه قرار میگیرند. در چنین مواقعی، تولید کنندگان باید از مواد شیمیایی تحت عنوان امولسیفایر استفاده کنند که مواد اولیه مختلف را کنار هم نگه دارد و یک فاز تشکیل دهد. در این مطلب، به شرح خصوصیات و انواع امولسیفایر میپردازیم.
امولسیفایر مواد شیمیایی هستند که از قسمت آبگریز و آبدوست تشکیل شدند. سر آبدوست این ترکیبات، به مواد مبتنی بر آب متصل شده و سر آبگریز آن به مواد اولیه مبتنی بر چربی متصل میشود. به این ترتیب، امولسیفایر میتواند باعث پراکندگی ذرات آب و روغن در یکدیگر شود.
این ترکیبات نقش قابل توجهی در تهیه محصولات غذایی دارند و باعث بهبود طعم، بافت و ماندگاری آنها میشوند. امروزه، بسیاری از غذاهایی که در طول روز از آن استفاده میکنیم حاوی امولسیفایر هستند. از میان این محصولات غذایی میتوانیم به سس مایونز، آب نبات، شیرینی و غذاهای فراوری شده اشاره کنیم.
شما میتوانید نانهای مختلف را بدون استفاده از امولسیفایر نیز تهیه کنید، اما محصولات خشک و کم حجم خواهند شد. بهتر است برای پف کردن بیشتر نان و ماندگاری بیشتر آن از امولسیفایر استفاده کنید.
تمامی محصولات حاوی شکلات از 0.5 درصد لسیتین (E322) تشکیل شدند که باعث استحکام شکلات میشود. با استفاده از این ماده شما میتوانید تخته های شکلاتی تهیه کنید و آن را به اشکال دلخواه در بیاورید.
معمولا در تولید بستنی و میلک شیک از مونو و دی گلیسیرید اسیدهای چرب، لسیتین و پلی سوربات ها استفاده میشود تا بافت بستنی را بهبود دهند. همچنین، استفاده از این افزودنیها باعث ثبات انجماد میشود.
این مواد شیمیایی باعث بهبود بافت محصولات شده و اجازه نمیدهند پوست فرد پس از استفاده از محصول چرب شود. همچنین، این ترکیبات در جذب سریع ترکیبات موجود در امولسیون نیز نقش دارند.
این محصولات نیز حاوی ترکیبات مبتنی بر آب و روغن هستند. بنابراین، معمولا در فرمولاسیون آنها از پلی سوربات ها به عنوان امولسیفایر استفاده میشود. علاوه بر محصولات غذایی و آرایشی، انواع امولسیفایر در تهیه رنگ، دارو، حشره کشها، مکملها و مواد شوینده نیز کاربرد مهمی دارد.
به طور کلی، این ماده به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم میشوند. امولسیفایرهای طبیعی میتوانند منشا گیاهی یا حیوانی داشته باشند، اما امولسیفایرهای مصنوعی و سنتز شده نیز خواصی مشابه امولسیفایر طبیعی دارند. جالب است بدانید در حال حاضر اتحادیه اروپا مصرف حدود 60 امولسیفایر و تثبیت کننده را مجاز اعلام کرده است. در این جدول، به شرح برخی از رایج ترین انواع امولسیفایر خوراکی و کاربرد آنها میپردازیم:
نام | E number | کاربرد |
لسیتین | E322 | تهیه شکلات |
کاراگینان | E407 | قهوه سرد، شیر طعم دار، بستنی و سایر دسرها |
گوارگام | E412 | محصولات لبنی و محصولات مبتنی بر سویا |
زانتان گام | E415 | سس مایونز |
پلی سورباتها | E432-436 | تهیه نان، بستنی و شیرینی |
سلولز (مانند کربوکسی متیل سلولز) | E460-469 | ویتامینها و مکملهای غذایی، شیرین کننده های مصنوعی، |
مونو و دی گلیسیرید | E471 | بستنی، ماست، آدامس، ژله، انرژی بار |
پلی گلیسرول استرها | E475 | امولسیفایر در کیک، بیسکویت، شیرینی، دسرهای منجمد |
کاربرد این ماده تنها به محصولات غذایی محدود نمیشود، بلکه از این ترکیبات به طور گسترده در تهیه محصولات آرایشی و مراقبت پوستی نیز استفاده میشود.
وقتی صحبت از این ماده شیمیایی میشود، این سوال در ذهن بسیاری از افراد پیش میآید که آیا امولسیفایر سرطان زاست؟ تحقیقات نشان دادند که مصرف برخی از امولسیفایرها باعث افزایش التهاب بدن میشود که این موضوع میتواند به سرطان روده بزرگ منجر شود. همچنین، میزان مصرف امولسیفایر در مواد شوینده و محصولات پوستی نیز بسیار مهم است. مصرف بیش از اندازه این محصولات شیمیایی در لوسیون، صابون و لوازم آرایشی میتواند باعث از بین رفتن سد پوستی شود و اگزما ایجاد کند.
به طور کلی، این ماده نقش موثری در تهیه محصولات مختلف دارد، اما باید به میزان استفاده از آن توجه ویژهای داشته باشید، زیرا مصرف بیش از اندازه هر ماده عوارضی به همراه دارد.
امولسیفایرها مواد شیمیایی پرکاربردی در صنایع مختلف از جمله تهیه غذا، دارو و محصولات آرایشی بهداشتی هستند. این ترکیبات کمک میکنند تا مواد اولیه مبتنی بر آب و چربی به صورت پراکنده قرار بگیرند و دو فاز جداگانه تشکیل ندهند. با توجه به این ویژگی، میتوان از این ماده در تهیه مواد غذایی مانند نان برای پف کردن و بهبود بافت آن استفاده کرد و از آن در تهیه کرم های آرایشی برای جذب بهتر و جلوگیری از چرب شدن پوست به کار برد.
لینک های مفید
تمامی حقوق این سایت برای مبتکران شیمی محفوظ است