سنجش خلوص هیدروکلریک اسید

هیدروکلریک اسید

فرمول شیمیایی: HCl

جرم مولی: 63.45 gr

لازم به ذکر است این ترکیب بر خلاف موادی مانند اگزالیک اسید, اسید فرمیک , اسید فسفریک و اسید استیک یک ترکیب اسیدی قوی محسوب می شود. 

الف: هیدروکلریک اسید با چگالی ویژه 1.19

مایعی شفاف، بی رنگ، در هوا بخار می کند و دارای چگالی ویژه 1.19 است. این مایع حاوی 37 درصد HCl می باشد.

تست های شناسایی خلوص

سولفوریک اسید

100 گرم از هیدروکلریک اسید را در درون یک ظرف پلاتینیومی تا حدود 5 سی سی تبخیر کنید، باقی مانده را با آب رقیق کنید و به آن محلول باریم کلرید بیفزایید. هیچ گونه رسوب باریم سولفاتی نباید پس از 12 ساعت بوجود بیاید.

مواد غیر فرار

هنگامی که 20 گرم از هیدروکلریک اسید در یک ظرف پلاتینییومی (ظرف در حمام آب قرار دارد) تبخیر شود، هیچگونه باقی مانده قابل وزنی نباید باقی بماند.

کلر

5 گرم از هیدروکلریک اسید را توسط 50 سی سی آب رقیق کرده و به آن محلول روی نشاسته-یدید بیفزایید. در عرض ده دقیقه رنگ آبی

نباید در مایع گسترش پیدا کند.

سولفوریک اسید

به 50 سی سی آب 1 قطره از محلول ید و چند قطره از محلول نشاسته اضافه کنید، این کار باعث آبی شدن محلول می شود. سپس محلولی از 5 گرم هیدروکلریک اسید و 50 سی سی آب را به آن اضافه کنید. مایع پس از تکان خوردن نباید رنگ خود را از دست بدهد.

فلزات سنگین

a: بیست گرم هیدروسولفوریک اسید را با 200 سی سی آب رقیق کرده و مایع را تا 70 درجه سانتیگراد گرم کنید. سپس گاز هیدروژن سولفید را از درون محلول به مدت 20 دقیقه عبور دهید. در عرض دو ساعت نباید هیچ رسوبی بوجود آید.

b: بیست گرم از اسید هیدروکلریک را توسط 50 سی سی آب رقیق کرده و به آن 50 سی سی محلول آمونیاک و چند قطره از محلول آمونیوم سولفید بیفزایید. رنگ تیره و رسوب نباید در مخلوط مشاهده شود.

c: مخلوطی از 5 گرم هیدروکلریک اسید، 20 سی سی آب و 2 قطره نیتریک اسید را بجوشانید. پس از اینکه مخلوط خنک شد، اگر محلول سولفوسیانات پتاسیم به آن اضافه کنیم محلول نباید قرمز رنگ شود.

کلسیم

20 سی سی از هیدروکلریک اسید را توسط 20 سی سی آب رقیق کرده و به آن 50 سی سی محلول آمونیاک و چند سی سی از محلول آمونیوم اگزالات بیفزایید. در عرض 2 ساعت هیچگونه رسوبی نباید پدید آید.

آرسنیک

0.1 گرم پتاسیم کلرات را به 200 گرم هیدروکلریک اسید افزوده و در یک حمام آب تبخیر کنید. باید تست مارش را انجام داد، برای انجام اینکار از 20 گرم بدون آرسنیک، روی گرانوله و اسید سولفوریک رقیق (1:5) استفاده کنید، سپس باقی مانده تبخیر را با استفاده از سولفوریک اسید رقیق به داخل فلاسک دستگاه شستشو دهید. پس از اینکه دستگاه به مدت 1 ساعت فعالیت انجام داد، حداکثر باید یک رسوب شفاف بر روی Reduction tube تشکیل شود، این رسوب آشکارا نباید آرسنیک باشد.

تعیین مقدار کمی

قدرت اسید به راحتی از چگالی ویژه قابل تشخیص است. 3 گرم از هیدروکلریک اسید را توسط 50 سی سی آب رقیق کنید و با محلول پتاسیم هیدروکسید نرمال تیتر کنید و از متیل اورنج به عنوان شناساگر استفاده کنید (بیشتر از 30.5 سی سی از محلول قلیایی برای تغییر رنگ مورد نیاز است).

هر سی سی از پتاسیم هیدروکسید نرمال برابر با 0.036485 گرم از HCl است.

ب: هیدروکلریک اسید، با چگالی ویژه 1.124

مایعی شفاف، بدون رنگ و دارای چگالی ویژه 1.124 که دارای 25 درصد HCl است.

تست های سنجش خلوص

تست ها طبق همان چیزی انجام می شوند که برای هیدروکلریک اسید با چگالی ویژه 1.19 بیان شد، تنها با این تفاوت که به جای 10 گرم از اسید با چگالی ویژه 1.19از 15 گرم اسید با چگالی ویژه 1.124 استفاده کنید.

تعیین مقدار کمی

پنج گرم از هیدروکلریک اسید را توسط 50 سی سی آب رقیق کنید و با محلول پتاسیم هیدروکسید نرمال تیتر کنید، همچنین از متیل اورنج به عنوان شناساگر استفاده کنید. حداقل 34.3 سی سی از قلیای نرمال جهت خنثی سازی نیاز است.

ج: هیدروکلریک اسید، با چگالی ویژه 1.050

مایعی شفاف، بی رنگ و با چگالی ویژه 1.050 که دارای 10 درصد HCl است.

تست های سنجش خلوص

تست ها طبق همان چیزی انجام می شوند که برای هیدروکلریک اسید با چگالی ویژه 1.19 بیان شد، تنها با این تفاوت که به جای 10 گرم از اسید با چگالی ویژه 1.19 از 35 گرم اسید 10 درصد استفاده می شود.

منبع

Merck, Emanuel. Chemical reagents, their purity and tests. Van Nostrand, 1914