کبالت نیترات با فرمول شیمیایی CO(NO)3 پودری قرمز رنگ است که کاربرد های وسیعی در صنعت آبکاری، تهیه ی رنگ ، جوهر و… دارد. معروف ترین نوع هیدراته ی آن کبالت نیترات 6 آبه با فرمول شیمیایی CO(NO)3+6H2O می باشد.
مشخصات فیزیکی کبالت نیترات شش آبه:
| فرمول شیمیایی | CO(NO)3+6H2O |
| جرم مولکولی | 291.17g/mol |
| شکل ظاهری | کریستال های قرمز رنگ |
| انحلال پذیری | محلول در آب و الکل |
تست های شناسایی خلوص:
خلوص مواد شیمیایی یکی از مهم ترین گزینه هایی است که ما را در صحت نتایج شیمیایی به دست آمده یاری می نماید. این فاکتور مهم تعیین کننده ی نوع دقت و خطاهای آزمایشگاهی به وجود آمده در حین آزمایش می باشد و حتما باید به آن توجه ویژه ای نمود. برای بررسی میزان خلوص ماده ی مورد استفاده می توان تست های شناسایی مورد نظر را بر روی آن انجام داد و از خلوص آن اطمینان خاطر حاصل نمود.
کبالت نیترات 6 آبه نیز ماده ای شیمیایی است که در ادامه به بررسی تست های خلوص آن، نسبت به ناخالصی هایی مانند سولفات ها، نمک های قلیایی، روی، سرب، مس و.. می پردازیم.
سولفات ها:
محلولی شامل 1 گرم نیترات کبالت و 20 میلی لیتر آب می سازیم. سپس به محلول ساخته شده 0.5 میلی لیتر هیدروکلریک اسید و مقدار کمی محلول باریم کلرید می افزاییم. در صورتی که محلول کدر نگشت می توان از خلوص این ماده نسبت به سولفات ها اطمینان خاطر حاصل نمود.
نمک های قلیایی:
برای شناسایی این گونه ناخالصی ها در کبالت نیترات ، مقدار کبالت موجود در محلول کبالت نیترات (حاوی 2 گرم کبالت نیترات و 100 میلی لیتر آب ) را با افزودن محلول های آمونیاک و آمونیوم سولفید رسوب می دهیم. رسوب به وجود آمده را با کمک فیلتراسیون جدا می نماییم، خشک می کنیم و مشتعل می سازیم.در صورتی که وزن خاکستر به دست آمده کمتر از 0.005 گرم بود می توان به خلوص این ماده و نبود ناخالصی نمک های قلیایی در آن پی برد.
روی:
با حل کردن 0.5 گرم کبالت نیترات با 50 میلی لیتر از آب و سپس افزودن 5 میلی لیتر سود پرک رسوب به دست آمده را فیلتر نموده و به آن محلول آمونیوم سولفید می افزاییم. در صورتی که رسوب به طور کامل در محلول آمونیوم سولفید حل گشت می توان به خلوص آن پی برد.
سرب و مس:
2 گرم از کبالت نیترات را در 50 میلی لیتر از آب حل نموده و به آن 2 میلی لیتر اسید نیتریک و سپس هیدروژن سولفید می افزاییم. در صورتی که هیچگونه رسوب و یا تغییر رنگی در محلول مشاهده نگردد می توان به خلوص این ماده نسبت به ناخالصی های ذکر شده پی برد.
نیکل:
1 گرم از نیترات کبالت را در 20 میلی لیتر آب حل می نماییم. سپس 3 گرم پتاسیم سیانید به آن می افزاییم و محلول به وجود آمده را تا زمانی که به رنگ زرد تغییر رنگ دهد می جوشانیم. محلول را با کمک کاغذ صافی، صاف می نماییم و به رسوب به دست آمده محلول پتاسیم هیدروکساید و محلول بروم را اضافه می نماییم. در صورتی که بعد از افزودن محلول های ذکر شده، محلول به رنگ قهوه ای تغییر نیابد می توان به خالص بودن آن نسبت به ناخالصی نیکل اطمینان خاطر حاصل نمود.
منبع
Merck, Emanuel. Chemical reagents, their purity and tests. Van Nostrand, 1914
