در صنعت کشاورزی روش ها و محصولات متنوعی برای افزایش بازدهی محصولات وجود دارد. یکی از ترکیبات رایجی که برای اصلاح و بهبود آب و خاک مورد استفاده قرار می گیرد، انفوریک اسید (n-phuric acid) است. این اسید به عنوان اصلاح کننده خاک های شور و حذف کننده بی کربنات سدیم در آب های آبیاری بسیار موثر و پرکاربرد است. این ماده پس از افزودن به خاک باعث تغییراتی در یون ها و pH می شود، از این رو در کاهش شوری خاک موثر است. امروزه استفاده از این ترکیب در بسیاری از کشورهای در حال توسعه در کشاورزی نوین، به جهت بهبود اصلاح آب و خاک، رو به رشد است. در ادامه این متن به بررسی انفوریک اسید، مزایا و نحوه استفاده از آن می پردازیم.
انفوریک اسید چیست؟
انفوریک اسید ماده ی شیمیایی است که در دسته ی اسیدهای بسیار قوی قرار می گیرد و دارای pH زیر یک است. 16% از این ماده از گوگرد و تقریبا 15% از آن از نیتروژن تشکیل شده است. گوگرد در این ماده به شکل یون سولفات (SO4) است. از این ترکیب برای اصلاح خاک و بهبود pH آب استفاده می کنند. این ماده دارای pH زیر یک است به همین دلیل باعث خنثی سازی آهک می شود. در ادامه با خنثی سازی آهک، یون کلسیم آزاد می شود و در ادامه این یون جانشین سدیم موجود در خاک می شود و از اتصال مجدد آن جلوگیری می کند.
کاربرد انفوریک اسید در کشاورزی
عناصر نیتروژن (ازت) و گوگرد موجود در این اسید، از نوع قابل استفاده و قابل جذب برای گیاهان هستند و پس از ورود به خاک به سرعت توسط محصولات مورد استفاده قرار می گیرند. این ترکیب به دلیل ایجاد محیط مناسب، باعث جذب بهتر سایر عناصر غذایی توسط محصولات کشاورزی می شود.
کاهش شوری خاک:
این ماده با pH زیر یک، به شکستگی لایه سخت روی خاک کمک می کند و باعث خنثی شدن آهک موجود در خاک می شود. در پی این واکنش، کلسیم موجود در خاک جایگزین یون سدیم شده و یون سدیم در واکنش با سولفات، سولفات سدیم تشکیل را تشکیل می دهد. سولفات سدیم به راحتی پس از هر بار آبیاری از خاک و محیط ریشه محصولات دور می شود؛ در نتیجه این شستشو اثرات مضر سدیم در خاک کاهش می یابد.
تغذیه گیاهان:
این اسید از دو ماده ی نیتروژن و گوگرد ساخته شده است که به صورت همزمان می توانند به فرم های قابل تبدیلی برای جذب گیاهان تبدیل شوند. همچنین حضور نیتروژن و گوگرد در سنتز اسید آمینه ها که پیش نیاز تولید پروتئین هستند، ضروری است.
حذف بی کربنات سدیم:
از سوی دیگر با خنثی کردن بی کربنات سدیم در آب به افزایش تولید و کیفیت محصولات کمک می کند.
نقش تغذیه ای انفوریک اسید:
15 درصد از این ماده حاوی نیتروژن و 16 درصد از آن حاوی گوگرد است. نیتروژن و گوگرد موجود در این ماده برای سنتز اسیدهای آمینه که پیش ساز ساخت پروتئین هستند، استفاده می شوند.
نحوه استفاده از انفوریک اسید:
این ماده دارای pH زیر یک بوده و بسیار اسیدی است؛ اما خاصیت خورندگی در صورت برخورد با پوست را ندارد. همچنین خاصیت خورندگی آن در صورت برخورد با فلزات به مقدار قابل توجهی کنترل شده است. از این رو به راحتی توسط سیستم های آبیاری تحت فشار، قطره ای و یا سایر مدل های آبیاری استفاده می شود و از انسداد نازل ها و قطره چکان ها جلوگیری می کند.
در هر دوره ی آبیاری 20 الی 40 لیتر از آن را در هر هکتار می توان استفاده نمود. توصیه می شود جهت دستیابی به بهترین نتیجه آن را 2 الی 3 مرتبه استفاده نمود.
مزایای استفاده از انفوریک اسید در کشاورزی:
از مزایای استفاده از این ماده در کشاورزی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کاهش pHآب و خاک
- خنثی سازی آب کشاورزی
- بهبود و اصلاح شرایط نامساعد خاک های شور و قلیایی
- افزایش قدرت جذب ریشه محصولات کشاورزی به دلیل بهبود شرایط محیطی خاک و آب
- بهبود ساختار خاک
- تامین همزمان نیتروژن و گوگرد قابل جذب برای محصولات مختلف
- مقرون به صرفه بودن و اطمینان و تسهیل در زمان استفاده در سیستم های آبیاری سنتی و سیتم های نوین آبیاری
است. همچنین باعث افزایش راندمان تولید می شود و به بهبود شرایط محصولات کمک می کند.
جمع بندی:
انفوریک اسید یک ماده ی شیمیایی اسیدی با pH زیر یک است که کاربردهای گسترده ای در کشاورزی دارد. این ماده در این صنعت به جهت کاهش شوری آب، حذف بی کربنات سدیم و تغذیه گیاهان استفاده می شود. از مزایای این ترکیب می توان به هبود ساختار و کاهش pH خاک، تامین نیتروژن و گوگرد قابل جذب توسط گیاهان و غیره اشاره نمود.
