کراتینه کردن مو یکی از کارهایی است که برای صاف و خوش فرم نمودن مو مورد استفاده قرار می گیرد. کراتین یکی از پروتئین های طبیعی بدن است که در قسمت هایی مانند مو، پوست و ناخن وجود دارد. این پروتئین با ساخت بافت هایی باعث استحکام این قسمت ها می شود. کراتینه کردن مو باعث صاف شدن ، قوی تر شدن ، کنترل آسان تر و در کل زیباتر بنظر رسیدن مو می شود. محصولات آرایشی و بهداشتی که برای کراتینه کردن مو استفاده می شوند حاوی برخی ترکیبات شیمیایی هستند. این مواد حاوی فرمالدهید هستند و در برخی موارد سایر مواد شیمیایی موجود در فرمولاسیون در صورت حرارت دیدن و یا برخورد با آب این ماده خطرناک را به صورت گاز وارد محیط می کنند. در این مقاله به فرمالدهید و خطراتی که در کراتینه مو به وجود می اورد پرداخته ایم.
مضرات کراتینه مو
همانگونه که گفته شد فرمالدهیدی که در این محصولات استفاده می شود ماده ای خطرناک است. فرمالدهید در دمای اتاق گازی است و به راحتی می تواند جذب سیستم تنفسی و بدن شود. بر اساس گفته انجمن سرطان امریکا در دسته مواد سرطان زا قرار دارد که هم می توان موجب ایجاد سرطان و هم باعث رشد (تشدید) آن شود. با این وجود هنوز گزارشات گسترده ای در خصوص عوارض کراتینه کردن مو وجود ندارند. از سویی عوارض بلند مدت آن مورد بررسی دقیق قرار نگرفته اند که در صورت انجام شدن می توانند کمک بزرگی بکنند.
ایمنی فرمالدئید
فرمالدهید گازی بی رنگ با بویی بسیار قوی است. مایعات مومیایی کردن که در برخی از آزمایشگاه ها و مراسمات تدفین (در برخی کشورها رایج است) استفاده می شوند، حاوی این ماده هستند و به مقدار کمتر در برخی محصولات دیگر وجود دارند. نتایج مطالعه ای که در سال 2012 بر روی 7 برند کراتین در آفریقای جنوبی انجام شد، نشان داد که 6 محصول از 7 محصول مورد بررسی حاوی 0.96 تا 1.4 درصد فرمالدهید بوده اند که تقریبا 5 برابر بیشتر از مقدار مجاز یعنی 0.2 درصد است.
فرمالدهید موجود در این محصولات می تواند به هوا راه یافته و از طریق مجاری تنفسی و یا پوست جذب بدن شود. به نظر بهترین راه برای جلوگیری از خطرات احتمالی استفاده از ماده ای جایگزین به جای فرمالدهید است که خطرات کمتری را برای انسان و حیوانات داشته باشد.
خطرات و نحوه ازاد شدن فرمالدهید در هنگام کراتینه نمودن
ترکیبات کراتینه مو از نظر تکنیکی حاوی فرمالدئید نیستند زیرا یک گاز است. با این حال در ساختار آن موادی مانند فرمالین، متیلن گلیکول، متان دیول و متانول وجود دارند که در صورت حرارت دیدن و یا برخورد با آب گاز فرمالدهید ازاد می کنند . دو عمل حرارت دادن و برخورد با آب به وضوح در آرایشگاه ها و در حین کراتینه مو انجام می شود.
علاوه بر عوارضی مانند سرطان تماس با فرمالدهید می تواند عوارض خفیفی نیز مانند :
- سوزش و خارش در چشم ها
- تحریک گلو و بینی
- آبریزش بینی
- سرفه کردن
- خس خس در هنگام تنفس
- تنگی قفسه سینه
- خارش و بثورات پوستی
- تحریک و سوختگی در پوست سر
- سر درد
- تهوع
- شکستگی و آسیب دیدن مو
- ریزش مو
مشاهده نمود.
علاوه بر مواد مخصوص کراتینه نمودن مو، فرمالدئید در برخی از محصولات آرایشی، صنعتی و خانگی مانند :
- لاک ناخن
- چسب ناخن
- چسب مو
- رنگ مو
- شامپو
- اثاثیه منزل
- پلاستیک ها
- رنگ ها
- پاک کننده ها
- منسوجات
- و حشره کش ها
نیز وجود دارد.
آیا همه مواد کراتینه دارای فرمالدئید هستند ؟
برخی از تولید کنندگان در برچسب محصولات خود به وجود این ماده اشاره ای نمی کنند و در عوض آن را تحت عناوینی مانند آلدئید، فرمالین ، فرمیک آلدئید، متان دیول ، متانال، متیل آلدهید، متیلن گلیکول ، متیلن اکسید و غیره قید می کنند. البته این عمل شاید تا حدودی درست باشد چون در بسیاری از موارد فرمالدئید پس از حرارت دیدن و یا برخورد با آب وارد محیط می شود. انجمن سرطان آمریکا ذکر کرده است که وجود موادی مانند بنزیل همی فرمال ، دیازولیدین اوره ، ایمیدازونولیدیل اوره ، کواترینیوم 15 و سایر مواد می توانند باعث ازاد شدن این گاز خطرناک شوند.
روش های جایگزین
با اینکه کراتینه کردن مو راهی مناسب برای صاف کردن و بهبود ظاهر آن است اما راه های جایگزینی مانند استفاده از اتوی مو ، عدم استفاده بیش از حد از شامپو، مرطوب نگه داشتن موها و استفاده از مواد طبیعی مانند روغن زیتون ، روغن آرگان ، روغن نارگیل ، روغن آفتابگردان و غیره وجود دارد.
سخن نهایی
کراتینه مو علاوه بر فوایدی که برای مو دارد، مضراتی نیز به همراه دارد. وجود ماده خطرناک فرمالدهید در این محصولات می تواند خسارات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. همواره از آرایشگر خود این نکته را جویا شده و خودتان نیز به برچسب روی محصولات را بخوانید. به طور کلی خطر استفاده از این ماده بیشتر شامل آرایشگران و افرادی که به طور مرتب موهای خود را کراتین می کنند می شود.
