فرمول ساخت صابون گلیسیرینه در خانه

پیش از اینکه به فرمول ساخت صابون گلیسیرینه بپردازیم ابتدا لازم است تا به یک سوال مهم جواب دهیم ، زیرا در عین سادگی بسیاری از افراد را به اشتباه می اندازد.

صابون گلیسیرینه چیست ؟

بسیاری از افراد تصور می کنند صابون های نیمه شفاف یا شفافی که در بازار وجود دارند صابون گلیسیرینه هستند. اما یک نکته بسیار مهم وجود دارد : “در تمامی صابون ها گلیسیرین وجود دارد زیرا گلیسیرین یکی از محصولات جانبی فرآیند صابونی شدن است.”

تفاوت صابون های گلیسیرینه نیمه شفاف با صابون های دیگر در این است که این محصولات با حلال های مخصوصی مانند شکر، الکل و گلیسیرین بیشتر پخته شده اند تا صابون کریستال های کوچکتری داشته باشد (در حالت کلوئیدی بماند) و نور توانایی عبور از آن را پیدا کند.

در مراحل ساخت صابون یک مرحله کلوئیدی داریم که توانایی عبور نور را از خود دارد. با سرد شدن محلول و شکل گرفتن کریستال های بلند زنجیر به تدریج از شفافیت کم شده و صابون کدر می شود. برای ایجاد شفافیت می توان از 3 حلال گلیسیرین ، اتانول و شکر (آشپزخانه) استفاده نمود. این حلال ها صابون را در مرحله کلوئیدی نگه داشته و از تشکیل کریستال های بلند جلوگیری می کنند.

مزایای صابون گلیسیرین

گلیسیرین را به عنوان ماده ای مرطوب کننده می شناسند به این معنا که به حفظ و یا کاهش از دست دادن رطوبت توسط پوست کمک می کند. تفاوت آشکار گلیسیرین با سایر مرطوب کننده ها در این است که این ماده به صورت طبیعی در پوست ما وجود دارد و تاثیر بسیاری در خاصیت ارتجاعی پوست دارد.

روش و فرمول ساخت صابون گلیسیرینه

ساخت صابون شفاف دارای دو مرحله اساسی است : 1- ساخت صابون 2- شفاف کردن صابون – البته این مراحل جدای از یکدیگر نیستند و برای درک بهتر از هم تفکیک شده اند.

انتخاب مواد اولیه

انتخاب مواد اولیه سازنده صابون تاثیر زیادی در کیفیت محصول نهایی خواهند شد و هر کدام برای اهداف متفاوتی استفاده می شوند.

انتخاب روغن

ابتدایی ترین کار انتخاب روغن یا چربی مناسب است (تفاوت روغن و چربی در حالت فیزیکی آنها در دمای اتاق است ، چربی جامد است و روغن هم به صورت مایع است). برخی از چربی ها یا روغن هایی که می توان انتخاب نمود عبارتند از : چربی های سخت ، روغن پالم ، پی (چربی حیوانی) ، روغن نارگیل ، روغن زیتون ، روزین ، روغن دانه سویا و غیره. معمولا در فرمول ساخت صابون گلیسیرینه از مخلوط چند روغن با یکدیگر استفاده می شود.

انتخاب قلیا

به طور کل دو ماده قلیایی (بازی) وجود دارند که در تولید این محصول به کار می روند که کاستیک سودا (سود پرک) و کاستیک پتاس (پتاسیم هیدروکسید) هستند. در این فرمولاسیون از کاستیک سودا استفاده می شود.

آب

آبی که استفاده می شود باید آب مقطر باشد ، زیرا آبهای سطحی و خانگی دارای ناخالصی هایی هستند که می تواند شفافیت را تحت تاثیر قرار دهد.

الکل

الکلی که برای این کار مورد استنفاده قرار می گیرد معمولا اتانول است . اتانول الکلی در دسترس است و برخلاف متانول سمی نیست.

گلیسیرین

گلیسیرین نیز خود نوعی الکل است (الکلی شیرین و بسیار ویسکوز) . در واقع خود گلیسیرین یکی از محصولات جانبی واکنش بین اسیدهای چرب و ترکیبات قلیایی است. درصد گلیسیرین تولید شده در این فرآیند معمولا بین 10 تا 13 است. در تولیدات دستی و خانگی این محصول جانبی دور ریخته می شود ، اما در مقیاس صنعتی آن را جدا نموده و به فروش می رسانند.

شکر

در بسیاری از فرمول های ساخت صابون گلیسیرینه از شکر استفاده نمیکنند ، اما از آنجایی که ارزان است و شفافیت بیشتری ایجاد می کند ، بهتر است استفاده شود. حتما از شکر استفاده کنید و خاک قند را جایگزین آن ننمایید.

روزین

اگرچه روزین ماده بسیار مهم در ساخت صابون نیست اما در بین صابون سازان قدیمی بسیار محبوب است ، زیرا علاوه بر شفافیتی که ایجاد می کند خوشبو است و از شکنندگی جلوگیری می کند.

اسید استئاریک

اسید استئاریک یک اسید چرب است که از روغن پالم ، پی و سایر منابع استخراج می شود. هم قابلیت تنظیم pH را دارد و هم می توان به جای روغن پالم و چربی از آن استفاده نمود. ااضفه نمودن مقدار کمی اسید استئاریک به روغن باعث کاهش زمان همزدن و سخت تر شدن صابون می شود.

نگهدارنده

روزین می تواند نقش نگهدارنده داشته باشد ، همچنین می توان از ویتامین E نیز استفاده نمود.

مراحل و مقدار مواد لازم برای ساخت صابون گلیسیرینه شفاف در خانه

مواد و مقدار لازم برای این کار به شرح جدول زیر هستند :

مواد لازم برای صابون	مقدار مورد نیاز (گرم)
آب مقطر	304
سدیم هیدروکسید مایع	117.7
چربی حیوانی (پی)	440
روغن کرچک	200
روغن نارگیل	160
اسانس	20-50
مواد لازم برای ساخت حلال	مقدار مورد نیاز (گرم)
گلیسیرین	120
اتانول	300
شکر	90
آب مقطر	180

وسایل مورد نیاز شامل ترازوی دیجیتالی، دماسنج، ظروف مدرج، کاغذ روغنی و قالب مناسب است.

روش تهیه صابون :

مرحله 1: دستکش های خود را بپوشید و از عینک محافظ استفاده کنید. روی میز کار کاغذ و یا دستمال بگذارید تا از آلودگی های ممکن جلوگیری شود. قالب خود را آماده کنید به این معنی که کاغذ روغنی را در کف قالب خود تعبیه کنید. در صورتیکه قالب سیلیکونی دارید نیازی به این کار نیست.

مرحله 2: آب را اندازه گیری کنید و کنار بگذارید. بهتر است از آب خالص و تقطیر شده استفاده کنید. همچنین محلول Lye را نیز وزن کنید و کنار بگذارید.

مرحله 3: محلول lye را به آب اضافه کنید (از ریختن آب روی محلول lye خودداری کنید) و با یک قاشق ضد حرارت خوب هم بزنید. این مخلوط در ابتدا گرم شده و کدر می شود ، اما با گذشت زمان شفاف و خنک می شود. سپس بگذارید محلول تا دمای 30-40 درجه سانتیگراد خنک شود.

مرحله 4: روغن های را وزن کنید و با یکدیگر مخلوط کنید. سپس آن را روی حرارات ملایم بگذارید تا روغن های جامد حل شوند و کاملا مخلوط شوند.

مرحله 5: در این مرحله مخلوط محلول lye را با دقت به مخلوط روغن ها اضافه کرده و با مخلوط کن به مدت 15-20 ثانیه خوب هم می زنیم و این کار را ادامه می دهیم و هر 20 ثانیه استراحت می دهیم و دوباره مخلوط می کنیم تا حالت ترکیب تغییر کند و کمی ویسکوز شود که این امر از 2 تا 10 دقیقه ممکن است طول بکشد.

مرحله نهایی : ساخت حلال و اختلاط با صابون

دو روش برای مرحله نهایی وجود دارد: فرآیند سرد و فرآیند گرم .

برای تهیه صابون گلیسیرینه حتما باید صابون را با فرآیند گرم تهیه کرد و همچنین نیازی به جامد شدن صابون نیست و همچنین فعلا به آن اسانس یا رنگ نزنید. در این مرحله نوبت به ساخت حلال و اضافه نمودن آن به صابون تولید شده در مرحله قبل است. ترکیبات لازم و مراحل انجام کار را در ادامه می توانید مشاهده کنید : 

مواد لازم برای ساخت حلال

مواد لازم برای ساخت حلال	مقدار مورد نیاز (گرم)
گلیسیرین	120
اتانول	300
شکر	90
آب مقطر	180

• گلیسیرن و الکل را وزن کرده با هم مخلوط کنید و سپس مخلوط را به صابون اضافه کنید. توجه داشته باشید که هرچه غلظت الکل بالاتر باشد صابون بهتری تولید می شود. سعی کنید مخلوط یک دستی ایجاد کنید و از باقی ماندن تکه های صابون در مخلوط خودداری کنید. می توانید از حرارت برای یک دست شدن آن استفاده کنید.
• درب ظرف را ببندید و تا جاییکه امکان دارد درب آن را محکم کنید تا الکل تبخیر نشود چرا که اگر به سرعت تبخیر شود نمی تواند تاثیر خود را روی صابون بگذارد. هرچه درب ظرف محکم تر باشد صابون شما شفافیت بهتری خواهد داشت. اجازه بدهید پخت 30 دقیقه ادامه داشته باشد.
• در این مدت محلول قند خود را تهیه کنید. برای این کار شکر و آب را وزن کنید در قابلمه بریزید و روی حرارت ملایم بگذارید و به آرامی مخلوط کنید تا شکر کاملا حل شود و بعد آن را از روی حرارت بردارید.
• سپس محلول قند را به صابون اضافه کرده و ان را به آرامی مخلوط کنید تا حباب و کف زیا دایجاد نشود. در این مرحله می توانید شفافیت صابون خود را بررسی کنید. اگر شفافیت بیشتری می خواهید می توانید به آن کمی حلال اضافه کنید.
• در این مرحله می توانید اسانس یا رنگ مورد نظر خود را به مخلوط اضافه کنید.
• کف صابون را بگیرید و در قالب بریزید. در صورت ماندن کف صابون شما مات تر می شود. بگذارید صابون یک شبانه روز در در قالب بماند. صبح روز بعد میزان سختی صابون را بررسی کنید. اگر به اندازه کافی سفت شده بود آن را قالب خارج کرده و برش بدهید.
• بگذارید قالب های برش داده شده به مدت چند هفته در هوای آزاد بماند تا خشک شود. این عمل اجازه می دهد که فرآیند های صابونی شدن به طور کامل انجام شده و ماندگاری و دوام آن افزایش یابد.

جمع بندی

در این مقاله سعی کردیم فرمول ساخت و روش تهیه صابون گلیسیرینه در خانه را ارائه داده و نکات و مراحل کامل آن را بیان کردیم. امیدواریم که مطالب برایتان مفید باشد.