مواد سازنده صابون چیست ؟

صابون یک عامل پاک کننده است که از یک یا چند نمک یا اسید چرب تشکیل شده است و به عنوان جزئی از خانواده شوینده ها ها شناخته می شود. این شوینده از انحلال انواع چربی و روغن در ترکیبات قلیایی (بازی) تولید می شود . در واقع مواد سازنده صابون عبارتند از : 1- چربی یا روغن (گیاهی ، حیوانی و ..) 2- ترکیبات قلیایی (سدیم هیدروکسید ، پتاسیم هیدروکسید) 3- افزودنی های مورد نیاز

افزودنی ها برای بهبود ظاهر ، بو و عملکرد به مواد تشکیل دهنده صابون افزوده می شوند. قطعا محصولی با رنگ و بوی مناسب در جذب مشتریان بسیار کمک کننده خواهد بود. اما برخی دیگر از این افزودنی ها به دلیل بهبود عملکرد صابون در از بین بردن لکه ها و چربی ها مورد استفاده قرار می گیرند، مانند روغن نارگیل که حلالیت چربی های اولیه در قلیا را افزایش می دهد.

صابون ها از نمک ها و اسیدهای چرب تشکیل شده اند و یک مولکول آن را می توان به صورت زیر نشان داد:

مواد سازنده صابون

صابون از حل کردن روغنهای حیوانی یا گیاهی و چربی ها در مواد قلیایی تولید می شود . دو نوع صابون وجود دارد که شامل سخت و نرم می شود. نوع اول با کاستیک سودا (سدیم هیدروکسید) تولید می شود و نوع دوم با استفاده از پتاس. به علاوه عطرها یا روغن های معطر و رنگ ها نیز جهت ایجاد رنگ و بوی دلپذیر در ترکیب صابون ها به کار می روند.

مواد اولیه

در جداول زیر مواد اولیه و مقادیر آنها برای تولید صابون های مختلف نشان داده شده است، لازم به ذکر است که مواد و روش های موجود می توانند بر اساس کاربری و نوع تغییر کنند :

• مواد تشکیل دهنده صابون معمولی

• صابون دستشوئی (انواع صابون های لوکس سفید رنگ)

• تولید صابون بچه

نحوه عملکرد صابون

هر مولکول صابون یک سر یونی دارد که آب دوست است و در آب حل می شود. (چون مولکول های آب خاصیت قطبی دارند, تنها مولکول هایی می توانند در آن حل شوند که دارای خاصیت قطبی باشند.) هم چنین سر دیگر آن که یک زنجیره ی هیدروکربنی است, غیر قطبی و آب گریز است, و می تواند مواد غیر قطبی مانند روغن و چربی را در خود حل کند.

این مولکول ها در واقع پلی هستند بین آب و روغن که با حل کردن مولکول های چربی در خود, امولسیونی از قطرات کوچک چربی در آب تشکیل می دهند. به موادی که از چنین مولکول هایی تشکیل می شوند, سورفکتانت گفته می شود. از دیگر کاربردهای سورفکتانت ها می توان به استفاده آن ها در انواع امولسیفایرها اشاره کرد.

سورفکتانت ها کشش سطحی آب و کشش بین سطحی آب و روغن را با جذب بین سطحی مایع – مایع کاهش می دهند. به  طور کلی سورفکتانت ها اصلی ترین ترکیب تشکیل دهنده مواد شوینده محسوب می شوند. و اساسا به دلیل وجود همین ترکیب در مواد شوینده است که این قابلیت را به آنها می دهد که بتوانند چربی ها و کثیفی های تجمع یافته را در خود حل کنند و با استفاده از آب تمیز بتوان آنها را از محل دور کرد.

.

سورفکتانت ها

بسیاری از ترکیبات آلی می توانند به عنوان سورفکتانت عمل کنند.  این ترکیبات (و مواد شوینده ای که شامل آنها می شود) را می توان درچهار گروه دسته بندی کرد: anionic, cationic, zwitterionic و non-ionic. در انواع غیر یونی, سر آب دوست آن با گروه های کربوکسیل تعویض شده است.

بیشتر شوینده های لباس, دارای سورفکتانت هایی از نوع آنیونی و غیریونی (نانیونیک) و یا ترکیبی از این دو هستند. گاهی اوقات نیز از نوع کاتیونی استفاده می کنند.  اما سورفکتانت های کاتیونی و آنیونی با هم ناسازگار هستند و نمی توان آن ها را به صورت هم زمان در یک شوینده مورد استفاده قرار داد. در ویدئوی زیر نحوه عملکرد سورفکتانت ها به خوبی شرح داده شده است .

معمولا در یک شوینده چیزی در حدود 8 تا 18 درصد سورفکتانت مصرف می شود. کف از حباب های گاز با دیوارهای نازک از مایع ساخته شده که ساختاری سه بعدی دارد. مایع از دیواره ها به وسیله نیروی گرانش به محل اتصال کشیده می شود. شوینده ها با اثر بر خواص الکترواستاتیکی٬ ویسکوزیته سطح ٬ ویسکوزیته کل و الاستیسیته فیلم می توانند موجب افزایش میزان کف شوند.

علاوه بر سورفکتانت یک ماده شوینده می تواند شامل ترکیبات دیگری نیز باشد که هر کدام عملکرد خاص خود را دارند.

مواد شوینده به طور کلی به منظور تولید محصولات بهداشتی شخصی, شست و شوی ظروف و لباس مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر آن از مواد شوینده در تولید طیف وسیعی از محصولات, از جمله : خمیر دندان, مواد ضدعفونی, محلول های شست و شوی خشک , بنزین و روغن های روان کننده استفاده می شود.

انواع روش های تولید صابون

سه روش جهت تولید این شوینده وجود دارند که عبارتند از :

• روش سرد
•  نیمه جوش
• روش کاملا جوش

روش سرد

در این روش، روغن ها و چربی ها به صورت مستقیم با مقادیر لازم کاستیک سودا در دمای معمولی مخلوط می شوند ، این اختلاط گرمازاست و همین گرما برای انجام واکنش کافی است . در این مرحله مخلوط را هم می زنند تا بدین طریق تغلیظ و حجیم گردد . بعدا آن را به قالب منتقل می کنند که حدود 24 ساعت طول می کشد تا بقیه واکنش صابونی شدن کامل گردد. بعد از این که قالب باز شد صابون به صورت یک قطعه (قالب) در می آید.

نیمه جوش

در این روش ، صابون عملا جهت کامل شدن واکنش صابونی شدن جوشیده می شود. مقادیر روغن مورد نیاز را به درون دیگ مخصوص جوشش ، جایی که سود کاستیک با آن مخلوط می شود ، می ریزند. سپس مخلوط حاصل (مواد سازنده صابون) با سرعت ثابت می جوشد تا همه مخلوط به صورت خمیر مانند غلیظی درآید که در این حالت جهت قالب ریزی به قالب هدایت می شود.

روش کاملا جوش

این روش عمدتا جهت تولید صابون های دستشویی در کارخانجات بزرگ تولید صابون مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش مخلوط مناسبی از روغن ها و چربی ها را در دیگ مخصوص جوشیدن صابون حرارت می دهند که این عمل به وسیله اضافه کردن سود کاستیک به مقدار کم در حین بهم زدن بطور منظم ادامه پیدا می کند .

وقتی که عمل صابونی شدن به طور کامل انجام شد مقدار مناسبی آب نمک به آن اضافه می کنند. لایه زیرین عمدتا محلول ضعیف قلیایی صابون، از زیر دیگ خارج می شود. لایه صابون خارج شده و در مخازن واسطه ای که مجهز به پوشش بخار می باشند، انبار می شود. چیپس های صابون بدست آنده از روش بالا، در خشک کن خشک شده و انبار می شوند.

فروش مواد شوینده صنعتی:

جهت اطلاع از نحوه ی فروش این محصول و ثبت سفارش شما می توانید با همکاران ما در واحد فروش موسسه مبتکران شیمی در در ارتباط باشید.

جمع بندی

اصلی ترین مواد سازنده صابون عبارتند از چربی و قلیا و سایر مواد یا افزودنی ها برای بهبود ظاهری و عملکردی به کار می روند . صابون یک سورفکتانت است که باعث برقراری ارتباط میان مولکول های چربی و آب شده و امولسیون آب و روغن را تشکیل می دهد ، در نتیجه آب به کمک صابون قادر خواهد بود چربی ها را در خود حل کرده و بشوید ، کاری که در حالت عادی از عهده آن برنمی آید.