شناسایی کیفی بوراکس
بوراکس یک پودر کریستالی شفاف سفید یا بی رنگ و بدون بو است که محلول آن قلیایی است. برای شناسایی کیفی این محصول می توان به طریق زیر عمل کرد:
- حداکثر مقدار فلزات سنگین در این محصول، % 0/002 است.
- در صورت وجود ناخالصی در این محصول، احتمالا به صورت سدیم کربنات یا اسید بوریک خواهد بود. برای اطمینان از نبود ناخالصی سدیم کربنات، میلی لیتر از محلول بوراکس (نسبت 1 به 20 در آب) را در یک لوله آزمایش بریزید. 1 میلی لیتر هیدروکلریک اسید 3 نرمال به آن اضافه کنید: هیچ گازی نباید از آن خارج شود یا هیچ تغییری مشاهده شود.
- بوراکس از یک اسید ضعیف و یک باز قوی بدست می آید، بنابراین محلول آبی آن می تواند با استفاده از یک محلول هیدروکلریک اسید استاندارد آزمایش شود. برای اطمینان از درصد خلوص این محصول، 3 گرم از بوراکس را در 50 میلی لیتر آب حل کنید. چند قطره شناساگر متیل قرمز به آن بیفزایید و آن را با هیدروکلریک اسید 0.5 نرمال تیتر کنید. هر 1 میلی لیتر از هیدروکلریک اسید معادل با 72/84 میلی گرم از بوراکس می باشد.
- 10 میلی لیتر از بوراکس را با 10 میلی لیتر آب مقطر مخلوط کنید و 2 قطره شناساگر متیل قرمز به آن بیفزایید. محلول را با هیدروکلریک اسید 2 نرمال تیتر کنید، رنگ محلول از زرد به صورتی- نارنجی تغییر می کند. حجم هیدروکلرک اسید مصرفی را یادداشت کنید. محلول را به دمای جوش برسانید و دوباره خنک کنید. 4 گرم مانیتول و 2 قطره فنل فتالئین اضافه کنید. رنگ محلول در این مرحله صورتی می شود. اکنون محلول را با سدیم هیدروکسید 1 نرمال تیتر کنید تا رنگ آن از صورتی به زرد و مجددا به صورتی تغییر کند. حجم سدیم هیدروکسید مصرفی را یادداشت کنید. اگر بوراکس خالص باشد، حجم هیدروکلریک اسید 2 نرمال مصرفی تقریبا با حجم سدیم هیدروکسید مصرفی برابر خواهد بود. در صورت وجود ناخالصی سدیم کربنات، حجم مصرفی هیدروکلریک اسید 2 نرمال از سدیم هیدروکسید 1 نرمال بیشتر خواهد شد (چون علاوه بر بوراکس، سدیم کربنات ناخالص نیز با هیدروکلریک اسید واکنش می دهد). در صورت وجود ناخالصی اسید بوریک، حجم سدیم هیدروکسید 1 نرمال مصرفی از هیدروکلریک اسید 2 نرمال بیشتر خواهد شد (چون اسید بوریک نیز با سدیم هیدروکسید واکنش می دهد). در این روش، هر 1 میلی لیتر از هیدروکلریک اسید معادل با 35/95 میلی گرم از بوراکس خواهد بود.
لینک های مفید:
بازخورد: بوراکس | سدیم تترا بورات - موسسه مبتکران شیمی